Tuần lễ này, cùng lúc, trong khi toàn dân Hoa Kỳ mừng Ngày Lễ Độc Lập, tất cả các tín đồ Phật Giáo Tây Tạng mừng ngày sinh nhật của Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14. Có những tình cờ lịch sử khó hiểu, và có lẽ chỉ giải thích được bằng giáo lý về nghiệp quả: khi dân tộc Tây Tạng rơi vào vòng lệ thuộc Trung Quốc, cũng là khi Phật giáo lan đi thật xa và đang ảnh hưởng lớn ở tầm vóc toàn cầu, kể cả đối với những người không phải là Phật tử nhưng chấp nhận một số phương pháp tu học của Đạo Phật – nổi bật là phương pháp thiền tỉnh thức đang áp dụng tại các đại học, bệnh viện, quân đội, cảnh sát, trại giam, vân vân.
Đặc biệt, theo một thống kê, Phật giáo hiện nay đang có tín đồ đông nhiều thứ nhì thế giới. Đó là một con số bất ngờ, rằng hiện nay đang có ước lượng 1.6 tỷ Phật tử trên toàn cầu, theo phân tích của Tiến sĩ Daya Hewapathirane.
Đức Đạt Lai Lạt Ma sinh ngày 6 tháng 7/1935. Tuần lễ này là sinh nhật thứ 82 của Ngài. Theo chương trình, Ngài sẽ dự Lễ Trường Thọ cùng với cư dân thị trấn Leh trong khu vực Kashmir của Ấn Độ, và sau lễ Ngài sẽ thuyết pháp trong nhiều ngày, và sẽ ở nơi thị trấn đó cho tới ngày 30 tháng 7/2015. Dự kiến sẽ có hơn 10,000 Phật tử từ Ấn Độ và toàn cầu về nghe pháp và tu học.
Những ngày cuối tháng 6/2017, nhiều nơi đã tổ chức mừng sinh nhật Đức Đạt Lai Lat Ma. Một buổi tiệc mừng đã tổ chức ngày 27/6/2017 tại tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ ở Washington DC, với tham dự của nhiều dân cử Hoa Kỳ. Trong những vị đọc diễn văn ở tiệc mừng này có Lãnh tụ Khối thiểu số Hạ viện Nancy Pelosi, các dân biểu liên bang Jim Sensenbrenner, Jim McGovern, Ros Lehtinen và nam tài tử Richard Gere. Đại diện chính phủ Tây Tạng luu vong là Penpa Tsering đã đón mừng quan khách trong lễ này, trong đó có hơn một tá dân cử Quốc hội Hoa Kỳ và hơn 300 quan khách.
Tương tự ở Liên Âu. Văn phòng Tây Tạng lưu vong ở Brussels đã tổ chức lễ mừng sinh nhật thứ 82 của Đức Đạt Lai Lạt Ma vào chiều ngày 28/6/2017 tại tòa nhà Concert Noble ở thủ đô Bỉ Quốc, với tham dự của hơn 10 thành viên Nghị viện Châu Âu và gần 100 vị khách.
Nghĩa là, những lễ mừng sinh nhật tổ chức từ xa tại các cơ quan dân cử Hoa Kỳ và Châu Âu. Chưa từng có một Phật tử nào được giới chính khách quốc tế tôn quý như Đức Đạt Lai Lạt Ma. Ngài không đem lại lá phiếu hay tiền bạc cho họ, dĩ nhiên. Ngài chỉ mang tới một lời kêu gọi lớn cho toàn cầu là hãy sống hòa bình với mình và với người, hãy sống hiểu biết và yêu thương vượt ngoài biên giới màu da, hãy sống tỉnh thức và cẩn trọng để gìn giữ xã hội và địa cầu. Và đó là một hình ảnh chói sáng trong thời bạo lực tràn khắp này.
.
Trong khi đó, theo một phân tích trên báo BuddhaWeekly.com, Phật Giáo bây giờ có thể đã trở thành tôn giáo có 1.6 tỷ tín đồ, tức là 22% tổng dân số thế giới.
Đó là một con số bất ngờ, vì một thống kê hồi năm 2010 ghi là chỉ có khoảng 500 triệu Phật tử trên toàn cầu – đây lại là những con số khả vấn. Bởi vì, làm cách nào chỉ trong chưa tới một thâp niên, con số 500 triệu tín đồ tăng vọt thành 1.6 tỷ tín đồ?
Chỉ có một hiện tượng giải thích: chính phủ Trung Quốc đột nhiên bán chính thức (hay chính thức?) trải thảm đỏ cho Phật Giáo. Các nhà sư Thiếu Lâm được chính phủ TQ đưa đi toàn cầu biểu diễn võ thuật, và các đại sứ TQ khắp thế giới đưa đón các võ tăng y hệt như sứ giả văn hóa của chế độ cộng sản Phương Đông này.
Chỉ trong vòng khoảng một thập niên, các ngôi chùa TQ được tu bổ để thu hút du khách toàn cầu, và chính phủ TQ tự nhận lấy hình ảnh hòa bình của Phật giáo như là khuôn mặt của chế độ.
Thế là, theo Tiến sĩ Daya Hewapathirane, dựa vào các cuộc nghiên cứu chính thức 2010 và 2013 của nhà nước TQ, cho thấy có mức nhảy vọt số lượng người dân TQ tự nhận là Phật tử. Thống kê ghi là có 28,000 tu viện Phật giáo, 16,000 ngôi chùa, và 240,000 tăng và ni, 80% dân số TQ tự xem mình là Phật tử. Con số 80% dân số TQ (tức là hơn 1 tỷ dân) theo Phật giáo dĩ nhiên cách biệt với những con số nhiều năm trước. Chỉ có thể nói là nhiều, nhưng khó biết chính xác, vì những con số thống kê trong chế độ TQ dù chính thức hay không chính thức đều phục vụ cho những tính toán chính trị.
Có mưu đồ nào chăng? Có thể hiểu rằng, nhà nước TQ biết rằng nếu không có chiếc cầu Phật giáo, sẽ không bao giờ làm hòa với Đài Loan được, và cũng là với khối rất đông những người gốc Hoa toàn cầu. Thêm nữa, nếu không có những ưu đãi Phật giáo, sẽ không bao giờ có thể đồng hóa được khối 6 triệu người Tây Tạng đang sống như thuộc địa mới của Bắc Kinh.
Trong bài báo trên Asian Tribune ấn bản ngày Chủ Nhật ngày 2 tháng 11/2014, Tiến sĩ Daya Hewapathirane viết rằng: “Trong tháng 7/2010, tổng số Phật tử toàn cầu ước tính là 1.6 tỷ người (1,595,485,458 người), chiếm 22% tổng dân số toàn cầu.”
Cũng lạ, thống kê hẳn là theo công thức toán nào đó, đa số chúng ta không thể hiếu chăng?
Trong khi đó, báo Washington Post ngày 6 tháng 4/2016, đưa ra một giải thích dựa vào khủng hoảng dân số của Trung Quốc: vì chính sách một con trong nhiều thập niên, số lượng người già TQ tăng vọt, do vậy nhiều ngôi chùa được hồi phục để tăng ni giúp chăm sóc nan đề xã hội địa phương, và một số ngôi chùa trở thành nơi người già vào nương tựa. Do vậy, chính quyền phải dựa vào các ngôi chùa để giúp giải quyết các nan đề xã hội địa phương, an toàn hơn là dựa vào các tôn giáo khác... kể cả đối với các tôn giáo bản địa như Hồi giáo ở Tân Cương hay với các giáo phái khí công có các giáo chủ ở ngoài lãnh thổ Hoa Lục.
.
Trong dịp mừng sinh nhật thứ 82 của Đức Đạt Lai Lạt Ma, người viết xin dịch bài thơ “How to Settle Your Mind” (Cách An Trụ Tâm) của Đại Sư Tây Tạng Milarepa (1052-1135) để hoan hỷ cúng dường Đức Đạt Lai Lạt Ma và tất cả những người hữu duyên. Bài thơ như sau.
.
CÁCH AN TRỤ TÂM
Thơ Milarepa
Làm thế nào để ngươi an trụ tâm
Bí mật nằm ở chỗ là buông xả
Không có một pháp nào để làm, và hãy gắng sức trong pháp không thấy gì để gắng sức
Ngươi hãy làm y hệt một em bé đang ngủ
Y hệt mặt biển tĩnh lặng không gợn sóng
Y hệt ngọn đèn sáng nơi không chút gió
Hãy để tâm an nghỉ trong tĩnh lặng
Y hệt một xác chết không tự hào
Hãy để tâm an nghỉ như thế liên tục.
Y hệt mặt biển không thủy triều
Hãy xa lìa bất kỳ loại dao động nào.
Ngươi có biết cách nào niệm khởi lên?
Y hệt giấc mơ không thực thể
Y hệt bầu trời mênh mông không chút nắng
Các mặt trăng được nhìn thấy từ xa
Y hệt cầu vòng của ảo giác
Chúng ta không có thể tìm ra nguồn nào [làm niệm khởi].
Và khi ánh sáng trí tuệ chiếu sáng,
Các niệm biến mất, không thêm dấu vết nào.
Ngươi có biết cách nào để đối phó với các niệm?
Hãy nhìn các đám mây kia biến dạng
Nhưng không cách biệt với bầu trời.
Hãy nhìn sóng trên mặt biển
Nhưng không cách biệt với biển.
Hãy nhìn sương mù dày đặc kia
Nhưng không cách biệt với không khí.
Như thế, những xao động thực ra
Vẫn không xa lìa bản tánh (ghi chú: như tướng không lìa tánh).
Người nào có thể nhìn thấy sự tỉnh thức
Sẽ nhận ra tâm đang khởi lên trong hơi thở.
Người nào biết dò ra niệm [khởi lặng lẽ] như những tên trộm
Sẽ biết cách canh chừng kẻ gian khó tìm thấy này.
Người nào thấy niệm khởi chệch ra
Sẽ thấy hình ảnh tương tự của chim bồ câu và chiếc thuyền trên triều sóng (ghi chú: niệm như chim bồ câu, chợt bay ra rồi cũng trở về cột buồm của thuyền vì biển mênh mông không chỗ đậu; ẩn dụ nói, niệm không lìa bản tâm).
Ngươi có biết cách nào hành động và nắm giữ
Y hệt như một con sư tử quyết liệt, như một con voi say rượu
Như bóng tối hiện trong gương và như hoa sen trong bùn? (ghi chú: niệm như thú dữ, không làm nhơ được gương tâm, không làm gì được bản tâm vốn như sen trong bùn.)
Như thế ngươi có thể hành động y hệt thế, nhưng khác hơn.
Người có biết cách nào để thành tựu,
Pháp thân đạt được trong sự không [khởi tâm] phán đoán
Báo thân đạt được trong hạnh phúc vô cùng tận
Ứng hóa thân đạt được trong một tia sáng giác ngộ
Thanh tịnh thân đạt được trong bản tâm nguyên sơ.
Cả bốn thân này, ta đều đã thành tựu.
.